Nüfusu 2000’in altında kalan belde belediyelerinin kapatılmasını öngören 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 11. maddesinin 2. fıkrası bugünlerde birçok tartışmaya neden olmaktadır. Bu hafta bu konuyu olumlu ve olumsuz yönleriyle ele almak istiyoruz.
OLUMSUZ YÖNLER:
- Tüm dünyada yerelleşme ve yerinden yönetim biçimleriyle daha demokratik ve etkili bir yapı oluşturulmaya çalışılırken belde belediyelerinin kapatılmasıyla daha ağır bir yapı olan merkezileşme desteklenmektedir.
- Belde belediyeleri belediye sınırları içerisinde yaşayan vatandaşların tüm ihtiyaçlarını karşılamak için çaba göstermektedirler. Belediyeler ayrıca merkezi idareyle bağlı olan eğitim, sağlık, tarım, orman gibi konularda ilgili kurum ve kuruluşlara da yardımcı olmaktadırlar. Okulların, sağlık ocaklarının, camilerin ihtiyaçları çoğu zaman belediyelerce karşılanmakta, hatta yeni okul, cami, sağlık ocağı yaparak, küçük sanayi, hal, pazaryeri, hayvan pazarı, mezbaha, çarşı, düğün salonu gibi hizmet binaları yaparak hizmet vermektedir. Belde belediyelerin kapatılması, belediyelerce verilen bu hizmetlerin aksayabileceğini düşündürtmektedir.
- Yerinde hizmetin bitmesine de neden olacak bu yasanın geçmesiyle belde belediyeleri köy yada mahalle durumuna düşecek ve belediyeleri kaldırılacaktır. Beldelerin hangi belediyelere bağlanacağı ise halen bir netlik kazanmamıştır.
- Ayrıca belde belediyelerinde istihdam edilen memur, sözleşmeli personel ve geçici işçi statüsündeki personelin Büyükşehir belediyelerine ve ilgili bağlı kuruluşlara devredilmesiyle personel fazlasının açığa çıkması da öngörülmektedir.
OLUMLU YÖNLER:
- Belde belediyelerinin kapatılmasıyla birlikte yüksek miktarda kamu tasarrufunun sağlanması öngörülmektedir. Bu tasarruf sayesine daha öncelikli ve gerekli yatırımların yapılması kamu yararına olacaktır.
- Ayrıca belde belediyelerinin kapatılmasıyla birlikte imar planları daha sağlıklı uygulanacak ve imar yoğunlukları düzenlenerek altyapı yatırımlarında olumsuzluğa neden olan bu durum düzeltilecektir. Toplu Konut İdaresi Başkanı Erdoğan Bayraktar’ın da dikkat çektiği üzere birleşik kaplar modeli içerisinde nüfusun desantralizasyonu açısından da imar planlarının belli bir bütünlük ve uyum içerisinde uygulanması gerekliliğinin bu birleşmeyle sağlanması muhtemeldir.
- Belde belediyelerinin kapatılmasıyla mimari açıdan bir bütünlük sağlanması da amaçlanmaktadır. Mimari bütünlüğün sağlanmasıyla birlikte kentlerimizde eksik olan kimlik sorunlarının çözümlenmesinde ve kentlerin kendilerine özgü mimari yapı tarzını ortaya koymalarında da etkin bir rol oynayacaktır.
- Bu duruma sadece Değerleme Uzmanı gözlüğü ile baktığımda uzun vadede kapatılan beldelerde gayrimenkul değerlerinin artıracağını düşünmekteyim.
Ebru ÖZ-Mimar,Gayrimenkul Değerleme Uzmanı
25 MART 2008 – www.emlakkulisi.com